Każdy, kto miał okazję podróżować po Bliskim Wschodzie i Bałkanach, z pewnością miał też sposobność, by poznać smak baklawy. To popularna słodycz o wyjątkowo delikatnej i kruchej strukturze, której każdy kęs rozpieszcza kubki smakowe. Może występować w wielu rozmaitych wersjach w zależności od lokalnych tradycji i dostępności składników. Znajduje wielbicieli na całym świecie.
Co to jest baklava?
Baklava to rodzaj wypieku, którego jednym ze składników jest bardzo cienkie ciasto filo. Sporządza się je przy użyciu mąki, oliwy, wody i soli. Przygotowanie cieniutkich warstw wymaga zdolności kulinarnych i wprawy. Następnie smarowane jest masą z orzechów, migdałów, pistacji, przypraw i miodu lub cukru. Całość oblewana jest lukrem lub skropiona syropem z posłodzonej wody i cytryny, posypywana prażonymi pistacjami. Tradycyjnie grecką baklavę przekłada się minimum 33 płatami filo, prawdziwi mistrzowie cukiernictwa, tworzą desery nawet ze 100 warstw. Tak powstały placek zostaje wypiekany na złocisty kolor i krojony w prostokąty, trójkąciki lub romby. Kawałki są zwarte, przy ugryzieniu się kruszą i kleją, przenikające się aromaty i smaki są prawdziwą ucztą dla podniebienia.
Historia słodkiego przysmaku
Pierwsze wzmianki dotyczącego wczesnej formy deseru pojawiły się już w starożytności. Niektórzy historycy uważają, że produkcję baklavy zapoczątkowali Asyryjczycy. Początkowo słodycz miała formę chleba przekładanego tartymi orzechami z miodem. Specjał przypadł do gustu greckim kupcom oraz żeglarzom, którzy zapragnęli podzielić się nim z mieszkańcami swojego państwa i go udoskonalić. Słodkie orzechowo-miodowe nadzienie zestawili z cieniutkim ciastem filo, tworząc wielowarstwowy przysmak.
Historia baklavy nie jest dobrze udokumentowana. Jej receptura została dopracowana w XV wieku w Imperium Osmańskim. Z prostego dania ewoluowała do wykwintnego deseru, który był dostępny dla najbogatszych. Ciasto wypiekano na specjalne okazje, święta, wesela i inne ważne dni. Różne cywilizacji przyczyniały się do kształtowania obecnej formy baklavy: Grecy, jak było wspomniane wcześniej, dopracowali technikę tworzenia cienkich warstw ciasta, Ormianie wprowadzili dodatek cynamonu i gałki muszkatołowej. Dzięki wpływom arabskim i perskim nadzienie zyskało nowe aromaty przez wodę różaną, wyciągi z kwiatów pomarańczy i jaśminu.
Baklawa w wielu odsłonach
W różnych miejscach na świecie można spróbować rozmaitych gatunków baklavy. Wynika to z odmiennych technik przygotowania i wykorzystania składników, które są preferowane przez regionalną ludność. Dla przykładu grecka odmiana jest bardziej chrupiąca, a turecka wilgotna, wzbogacona o kajmak, w syryjskiej wykorzystuje się orzechy włoskie, a ciasto przygotowywane w Persji smarowane jest nadzieniem migdałowo-pistacjowym.
Czy baklava jest zdrowa? Ile ma kcal?
Baklava to tuczący specjał. Oczywiście jej kaloryczność zależna jest od użytych składników, a te bywają różne. Standardowy grecki deser z orzechami włoskimi i miodem ma około 400 kcal w 100 gramach produktu. Zawiera sporo węglowodanów — bo aż około 70 gramów, z czego 40 gramów to cukry — dlatego, choć ciężko się ograniczać przy tak smacznym wyrobie, należy zachować rozsądek. Wśród składników widnieją tłuszcze nasycone, ale też nienasycone, które są ważnym elementem diety ze względu na właściwości przeciwutleniające. Orzechy, miód i oliwa, które są używane do wyrobu baklavy to zdrowe składniki obfitujące w całą gamę substancji odżywczych, dlatego, mimo że deser jest kaloryczny i ma dużo cukru, ma też wartości odżywcze.